مرات البلدان ناصری ؛ چاپ سنگی /
Merat o al-Buldan آینهٔ شهرها مرآة البلدان اعتماد السلطنة
از مولفات صنیع الدوله محّمدحسن خان.
- S. l. : الهجره المقدّس, 1878.
- volume
جلد سیّم کتاب مرات البلدان ناصری بتاریخ ربیع الثانی سنه هزار و دویست و نودوشش هجری مطابق سنه 1879 مسیحی ناصر الدین شاه قاجار - وقایع هفده ساله سلطنت جاوید مدت اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاه خسرو صاحبقران السلطان بن السلطان بن السلطان خلّد اللّه ملکه و سلطانه سنه 1296 ق نویسندهٔ اثر، وزیر انطباعات وقت محمدحسن خان اعتماد السلطنه بوده و کوشیده است تا بر پایهٔ کتابِ معجمالبلدان از یاقوت حموی، کتابی جغرافیایی بنویسد جلدِ اول این کتاب که در سال ۱۲۹۴ ق. تألیف شده است بر اساس حروف تهجی تا حرف «ت» به شهر تهران رسیده است و تاریخِ این شهر را تا سال ۹۴۴ یعنی زمان ورودِ شاه طهماسب رسانده است و تا سال ۱۲۶۴ زمان به حکومت رسیدنِ ناصرالدینشاه تاریخ را پی گرفته است و سپس دو جلدِ دیگر بر آن افزود و تاریخ را تا سال ۱۲۹۵ ذکر کرد. درحقیقت پس از شهر تهران، مباحثِ جغرافیایی پایان گرفت و جلدِ دوم و سوم به مباحثِ تاریخی اختصاص یافت. این جلد که جلد سوم این دوره است، تحلیلِ هفده سال از سلطنت ناصرالدین شاه را دربردارد.
وقایع هفده ساله سلطنت ناصر الدین شاه قاجار V. 3 (1889; 265, 50 p.) :